|
|
Zestig Jaar Parochiehuizen te Schellebelle
Oorsprong en Geschiedenis
door Adolph Uyttenhove
|
Het is onmiskenbaar dat in ons Vlaamse land de parochiezalen, parochiekringen, gildenhuizen, werkmanshuizen, enz.
een grote invloed hebben gehad - en een belangrijke rol hebben gespeeld - in het verenigingsleven. Deze instellingen hebben
in grote mate bijgedragen tot de ontplooiing van ons volk in het algemeen en van de gewone man in het bijzonder.
In Schellebelle gaat de geschiedenis van de parochiezalen terug tot voor 1930. De geschiedenis van onze parochiezalen
is ook een stukje geschiedenis van Schellebelle. Bovendien ook een verhaal dat, aan de hand van getuigenissen, documenten,
persoonlijke notities en verslagen, bijdraagt tot het besef van de grote inspanningen die moesten geleverd worden bij de
oprichting en de instandhouding van deze lokalen....
De geschiedenis gaat over twee parochielokalen die gemeen hebben dat zij oorspronkelijk niet voor die
functie gebouwd werden.
A. Uyttenhove (uit Inleiding.)
Oorsprong van 't Veer
Het herenhuis gelegen tegen de Schelde aan de Hoogstraat en aan het Dorp is een merkwaardig
gebouw met een lange geschiedenis. We mogen aannemen dat het na de kerk en het Eedgoed het
oudste gebouw is van Schellebelle. Oorspronkelijk was het een hofstede maar later kreeg het
verschillende functies. Het was een veerhuis waar de bedienaar van de overzetdienst woonde,
een vierschaar (rechtbank), een schepenhuis, een brouwerij en een herberg. Op de kadasterkaart
van 1658 vonden we de plaats van 't Veer: "... Marijn Clinckspoor zijn hofstede, suyt-oost het
voorgaende, noort-west de straete naar het veir. Oppervlakte 74 roe 15 1/2 voet. Het huys was
vroeger bewoond door G. Beerten."
(Zie bladzijde 21.)
|
|
Dit boek is uitsluitend nog verkrijgbaar bij bestelling via het Internet door hier
te klikken. Prijs boek € 12.00, verzendkosten € 2.25 - 120 blz.
|
|
DE PAROCHIEKERK van SCHELLEBELLE
Achthonderdvijftig jaar
geschiedenis en parochiaal leven
door Adolph Uyttenhove
|
Voor de meesten onder ons heeft die parachiekerk een niet te onderschatten rol gespeeld in het leven,
en/of doet dat nog steeds. Ga maar eens na voor welke belangrijke gebeurtenissen
wij er gaan of geweest zijn. Dit boek bevat niet alleen achtergrondinformatie over de geschiedenis van de
kerk van Schellebelle, maar vormt tevens een gids voor een systematisch bezoek.
Dit grondig werk gaat vanaf het onstaan van de kerk in de 11de eeuw tot de hedendaagse gebruiken en
kunstschatten.
"... met veel geduld en monnikenwerk is dit boek gegroeid tot een monografie, die door de details
uitermate
boeiend gemaakt wordt. Hier is een waardevol oeuvre gecreeerd over en voor Schellebelle!
Door de vele
wetenswaardigheden komt het kerkgebouw weer tot leven."
E.H. M. Roegiers, Pastoor Schellebelle (uit
Voorwoord)
Gebrandschilderde glasramen
Het grote gebrandschilderde glasraam rechts van het altaar is een gift van pastoor C. Van Laere
en de parochianen en stelt de verheelijking van Sint Cornelis voor. Het meet 5 bij 2 meter en werd in
1932 gemaakt door Marcel Ganten uit Gent voor de prijs va 8.000 frank. Of de afbeelding zien we ook
een vrouw met kind en vee voor wie Sint Cornelis als beschermheilige wordt aangeroepen. In
de spitsboog bovenaan staat het wapenschild van de toenmalige Paus Pius XI. Links daaronder het
wapenschild van de toenmalige bisschop van Gent, Mgr. Honore Coppieters met bovenaan de letters
alfa en omega, symbool voor het begin en einde, en ondereaan het devies Fide et Curitate
(met geloof en liefde). Rechts bevindt zich het wapenschild van de familie De Bette. Pastoor Van Laere
opteerde oorspronkelijk voor de afbeelding van het vroegere gemeentezegel (afgehouwen hoofd van Sint
Johannes) maar de gemeentelijke overheid adviseerde het wapenschild met de drie Sint Antoniuskrukken
van de familie De Bette, dat in 1932 aan de gemeente Schellebelle als wapenschild werd toegewezen.
(Zie bladzijde 117 en 123)
|
|
|
|
Het schilderij "De Aanbidding der Wijzen
Achteraan in de zuiderbeuk hangt het prachtige en waardevolle schilderij 'De Aanbidding de Wijzen
. Het schilderij met een rijke kleurenschakering van de personages en de felle toetsen rood en blauw in de figuur
van O.L. Vrouw, is uitgewerkt rond het gegeven van de wereldomvattende figuur van de oude koning.
In de schuin oplopende beweging wordt op het voorplan de Madonna afgebeeld met spelend kind dat zich
strekt naar de brede figuur van de knielende koning..... Er wordt aangenomen dat dit meesterwerk vroeger aan
het hoofdaltaar hing waar nu het retabel hangt....
(Zie bladzijde 120 en 124)
|
Dit boek is uitsluitend nog verkrijgbaar bij bestelling via het Internet door hier
te klikken. Prijs boek € 25.00, verzendkosten € 3.00 - 240 blz.
|
|
HEEN en WEER
De Overzet en de Schelde te Schellebelle
Een eeuwenlange geschiedenis
door Adolph Uyttenhove
|
Dit boek bevat een geschiedenis over het veer en de overzet te Schellebelle waar het dorp en de wijk Aard op
die manier verbonden worden. Het voorwoord is van dhr. Johan Pee, districtshoofd van de Diensten der
Zeeschelde te Dendermonde.
Niet alleen de Schelde en haar loop over de eeuwen heen komt aan bod, ook de evolutie van de eigenaars,
pachters en veermannen wordt uitvoerig toegelicht..
"... het gebeuren
rond de veren trekt ieders aandacht. De betrokkenheid met de rivier van de bewoners aan de rivier bestaat sinds
mensenheugnis. Hierin spelen de veren of overzetten een belangrijke rol... Dit boek vormt een gewaardeerde bijdrage
tot de reeds gekende wetenswaardigheden over de veren en de veerdiensten en alles wat daar rond hangt
in het algemeen..."
Johan Pee, Districtoverste, Diensten der Zeeschelde, Dendermonde(uit Voorwoord)
Het veer te Schellebelle
Van de veerdiensten op de beneden Schelde, nu ook Zeeschelde genoemd en waartoe
Schellebelle behoort, is het veer in Schellebelle één van de oudste. Algemeen wordt aangenomen
dat er een veer was te Schellebelle in 1210. Dit was het gevolg van de wijziging van loop van de
Schelde... Wie de eerste eigenaar of pachter was van het veer te Schellebelle is tot hiertoe niet
achterhaald. Hoogstwaarschijnlijk was het die persoon of instantie die eigendom had langs de
Schelde. Zo was de overzet Bazel-Hemiksem in 1232 in handen van een Willem van Callebeek die
eigendom had aan de rivier. Wellicht mogen we aannemen dat de oudst gekende heer van Schellebelle,
Robrecht van Belle, de eerste eigenaar van het veer was. Hij was immers ook de eigenaar van de
heerlijkheid van Schellebelle... Een document van 1363 bevat de volgende zin “De heer Jacob Bette,
heer van Schellebelle en de Wanzele heeft de ponten en de visserije in d’oude Schelde met de tolle
in pacht.”
(Zie bladzijde 41 en 42)
|
|
|
|
De Veerman...
‘Veerman zijn’ wordt niet beschouwd als een beroep. Toch vinden we de naam in vele familienamen:
Veirman, De Veirman, Veireman, (van) Veirdeghem, Van de Veire, enz. Het lijkt ook een eentonige functie
te zijn. Dag na dag, jaar in jaar uit, altijd heen en weer en werken in alle weersomstandigheden. En toch
is het verbazingwekkend dat in het bijna achthonderd jarig bestaan van onze overzet er steeds mensen
zijn gevonden om de overzet te laten functioneren. Waarom voelen zij zich er toe aangetrokken? Voor de
verdiensten hoeven zij het niet te doen want weinigen zijn er waarschijnlijk rijk van geworden.
Ongetwijfeld zijn er andere motieven. We komen tot een belangrijke vaststelling als we de lijst van
veermannen bekijken: de meeste van hen wonen dicht bij de rivier. Bij enkelen speelt de familietraditie
een doorslaggevende rol...
... 'Bij de verpachting in 1951 kreeg Casimir De Both de vergunning. Hij was de eerste die
profiteerde van de nieuwe wijze van toewijzing... De Staat gaf nu een toelage en diegene die minst
vroeg kreeg de pacht. Voor De Both was dit 24.000 Fr. per jaar plus het veergeld. De Both werd geboren
te Schellebelle op 6 maart 1899 en was gehuwd met Maria Verhoeven. Bij de verpachting in 1960 kreeg
hij een toelage van 36.000 Fr. per jaar van de Staat. Daarbij kwam dus ook nog het veergeld...
(Zie bladzijde 64 en 67)
|
Dit boek is verkrijgbaar bij bestelling via het Internet door hier
te klikken, (Prijs boek € 15.00, verzendkosten € 2.25 - 124 blz.) of bij Lectura, Hekkergemstraat 79, Schellebelle
, Parochiehuis 't Veer, Hoogstraat 2, Schellebelle, of bij de auteur.
|
